10-02-2023
Op 9 februari hebben partners van ENZuid en Vlaanderen een vooraanmelding ingediend voor het project BOUWMIJN voor de subsidie Interreg Nederland-Vlaanderen. Door het bijeenbrengen van partners in Zuid-Nederland en Vlaanderen, met elkaar samen te werken en van elkaar te leren, wordt een ecosysteem ontwikkeld dat is staat is om circulaire bouw te stimuleren en te normaliseren en zo uiteindelijk de transitie naar circulair bouwen te versnellen. Deze aanvraag is niet gehonoreerd, de partners kijken nu gezamenlijk naar een mogelijk vervolg van dit project.
Het project BOUWMIJN neemt barrières weg om te komen tot een schaalsprong in de circulaire bouweconomie. Bestaande activiteiten op het vlak van de circulaire bouw in de grensregio worden versnipperd uitgevoerd. Hierdoor ontbreekt het aan samenhang tussen deze losse, veelal lokale initiatieven. BOUWMIJN brengt hierin verandering door het sluiten van de keten. Dit doet zij door het creëren van overzicht en inzicht, opleiding, kennisdeling, ontwikkeling van tools, partijen laagdrempelig bijeen brengen, draagvlak creëren en bouwen aan vertrouwen over de landgrens heen.
Wat het project uniek maakt is de focus op urban mining. Het huidige landschap van urban mining en het terugbrengen en toepassen van de materialen in de keten is te versnipperd en veelal kleinschalig waardoor waardebehoud onvoldoende is en de keten niet gesloten wordt. Door BOUWMIJN worden recycle, re-use en remanufacturing in de praktijk gebracht en schaalbaar gemaakt. Deze focus op een specifiek onderdeel van de circulaire bouweconomie zorgt ervoor dat er daadwerkelijk een stap voorwaarts gezet kan worden.
Dit project sluit aan bij de bestaande beleidsstrategieën in de grensregio waaronder aan Vlaamse zijde de Transitieprioriteit Circulaire Economie, de Green Deal Circulair Bouwen en het Nationale en het Vlaamse Energie- en Klimaatplan 2021-2030 en langs Nederlandse zijde het Rijksbrede programma Nederland Circulair in 2050 en het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie.
Het partnerschap bestaat uit een combinatie van overheidsinstellingen, regionale samenwerkingsverbanden, kennisinstellingen, kennisnetwerken en bedrijfsleven uit de grensregio. De projectpartners - Midpoint Brabant, Stadsregio Parkstad Limburg, Technische Universiteit Eindhoven, Fontys Hogeschool, Buildwise, Stad Mechelen, Thomas More Mechelen-Antwerpen, Tracimat, Brainport Development, K&I Netwerk Zeeland en OVAM - hebben met elkaar in kaart gebracht wat ze al doen en wat er nog nodig is om de schaalsprong te maken:
- Verkrijgen van inzicht in kwantiteit en kwaliteit van 9 substantiële materiaalstromen in de bouw voor re-use, remanufacturing en recycling;
- Overzicht van bouw- en sloopopgaves;
- Creëren van randvoorwaarden voor de toepassing in een circulair ontwerp;
- Inrichten van een faciliterend ecosysteem;
- Creëren van draagvlak en een vertrouwd netwerk;
- Inrichten van scholing en kennisuitwisseling.
Door het samenwerken op deze schaal wordt een kritische massa bereikt voor deze materiaalstromen. Zowel economisch als op het vlak van duurzaamheid komt uit onderzoek een regionale schaal van een straal van 200–300 km naar voren als realistisch. De verschillende regio’s vullen elkaar aan in reeds bestaande initiatieven en specialisaties binnen 9 materiaalstromen. Hierdoor ontstaat een toekomstbestendige economische ontwikkeling waarbij kennisuitwisseling en samenwerking centraal staan zonder onnodige (technologie) concurrentie.
Sterk aan het projectvoorstel is dat binnen de samenwerking elke regio zijn eigen sterke punten verder ontwikkelt samen met de kennisinstellingen. Binnen het project worden de ontwikkelde kennis en modellen direct gevalideerd met concrete pilots rondom circulair slopen en uitkomende materialen én concrete pilots gericht op ontwerptools voor de toepassing. Naast het delen en toepassen van best practices draagt het project actief bij aan het vergroten van bewustzijn en het creëren van draagvlak, wat randvoorwaardelijk is om een systeemverandering te realiseren.
Projectpartners en samenwerkingspartners zijn (uitgebreid overzicht):
- Midpoint Brabant (PV)
- Stad Mechelen
- Parkstad Limburg
- TU Eindhoven
- Ovam
- Kennis & Innovatienetwerk Zeeland
- Tracimat (slopersorganisatie)
- Provincie Brabant
- POM Limburg (prov. ontwikkelingsmaatschappij)
- Fontys
- Provincie Zeeland
- Provincie Limburg
- Gemeente Breda
- Provincie Antwerpen
- Brainport Development
- Thomas Moore
- Stichting insert
Het project maakt onderdeel uit van de programmatische aanpak van ENZuid op duurzaam en circulair bouwen.
Foto: Op 19 mei 2022 is de samenwerking tussen de partners van ENZuid en Vlaanderen voor BOUW-MIJN ondertekend in aanwezigheid van Liesje Schreinemacher, Nederlands minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, en Zuhal Demir, Vlaams minister voor Omgeving, Justitie, Toerisme en Energie.